Արմինե Բոյաջյան-Հատված «Նկարում եմ նապաստակ (location- ծառի տակ)» վիպակից

«Երկու կյանք»
Էնպես եղավ, որ ես երկու կյանք ունեցա, երկուսն էլ երկրի վրա, երկուսն էլ նույն անունով, նույն աչք-ունքով, պարզապես` մեկը քեզ հետ, մեկն` առանց քեզ:

Ծնվեցի Երևանում, երբ աշունն արդեն ձմեռ էր դառնում: Չեմ նկարագրի այդ տարվա աշունը. միանգամից միտս են գալիս դպրոցական շարադրություններս, երբ տասը տարի շարունակ ձմռան գալուն պես ձմռան մասին էինք գրում, աշնան գալուն պես` աշնան… Առաջին դասարանում էի, երբ մայրենի լեզվի դասի ժամանակ ուսուցչուհիս, ում գանգրահեր գլուխը մինչև հիմա աչքիս առաջ է, հանձնարարեց գրել շարադրություն գարնան մասին: Ես գրիչս վերցրեցի ու գրեցի իմ կյանքի առաջին հանգավոր քառատողը`

Ահա եկավ ժիր գարուն

Եվ համերգը վտակի,

Երգով, ծաղկով, սիրով լի

Ջերմ գարունն է մեր սրտում:

Ոչ մի բան երբեք անգիր չեմ հիշում, բացի էս քառատողից: Պարզվում է` հիշողությունն էլ խարակտեր ունի. գիտի` երբ, ինչ հիշի: Առաջին անգամ էր, երբ տողը կերպավորվեց իմ մտքում, առաջին, բայց` ոչ վերջին անգամ քանդեցի կաղապարը: Երևի ամենահաջողված բաները մենք գործում ենք ենթագիտակցաբար, ներսից, անհայտ մղումով` կտցահարելով ուրիշ լուսոլորտ: Երևի դրանք միակներն ու եզակիներն են, որ գործում ենք առանց գիտակցության կարգավորման: Պնդերես էր ադամը` «ուտեմ, հա~, ուտեմ»… շատերը կասեն` եվան, բայց ես կպնդեմ` ադամը, որովհետև նրան էր ասված` «չուտե´ս»:

Ու անիծյալ այդ մեղանչումից հետո հենց նրան էլ Աստված կանչեց`

- Որտե՞ղ ես, ադա´մ…
Ադամը երկրորդ սխալը թույլ տվեց` թաքնվեց, հետո` երրորդը` մատնացույց արեց

կնոջն ու` «այն կինը, որ Դու ես ինձ տվել, նա համոզեց ինձ»: Շեշտը Դու-ի վրա էր:

Ամենազորը ջենթլմեն է խիստ: Նրա հարցն ընդամենը սա էր`

- Որտե՞ղ ես, ադա´մ:
Քեզ տրված տեղ կա´ր, չմնացիր: Հարցը հնչում է դեռ, երկրորդ ադամն եկավ, բայց առաջինը տակը լցրած, վատ դաստիարակ ունեցող մանկապարտեզի սանի պես շարունակում է թաքնվել: Երկրորդն եկավ` ձեռքին անանուն քաղաքի կտավը, որ վրձնած էր ոսկով: Տեսնող է եղել` քաղաքի պարսպի հիմերը թանկարժեք քարերից են, տասներկու հսկա դարպասներ ունի քաղաքը` մարգարտից, հրապարակը թափանցիկ ապակու պես մաքուր ոսկուց է: Արև չկա´: Արևն ի´նքն է, կտավը վրձնո´ղը: Հիմա կարդում ես ու մտածում` սո˜ւտ է… Ասում եմ` տեսնող է եղել, Պամտոս կղզում էն մենակ աղոթողն է տեսել ու պատմել բոլորին: Հիացմունքից խոսքը բերանում չի թրջվել ու լեզուն շաղ է տվել դես ու դեն: Ով էլ էդ մետառեալը տեսներ, կպատմեր: Ասում են` քաղաքը չթաքնվողների համար է. գիշեր չկա, որտե՞ղ թաքնվես: Ձեռքիդ տերևը դեն պիտի նետես ու մորեմերկ մտնես` այնպես, ինչպես մերկ էիր, երբ դեռ տերևը չէիր առել: Այս կտավը քո եդեմի գծագրով է, ադա´մ, բայց դու դեռ թաքնվում ես, որովհետև դեռ չես սովորել շնչել ու արտաշնչել ենթագիտակցաբար:

Չշեղվե´մ: Այսպիսի տեսք ուներ իմ առաջին հանգավոր քառատողը: Թեև, սուտ չլինելու համար, ասեմ` սրանից առաջ գրելու փորձ ունեցել էի: Երկու տարեկան էի, մոտեցա մորս ու թե`

- Գիտես` ես բանաստեղծություն եմ գրել, ուզու՞մ ես լսել:
Մայրս ցնդելու չափ ուրախ դեմքով ժպտաց, հասկացա, որ ուզում է.

- Շունը նստած է պատուհանագոգին:
Սպասում էր հաջորդ տողին, բայց իմ բանաստեղծությունն հենց այստեղ էլ վերջացավ. նովել էր` անսպասելի ավարտով: Տան մեջ պտտվեցի, պտտվեցի, էլի եկա մորս մոտ.

- Հիմա ուրիշ բանաստեղծություն եմ գրել, ուզու՞մ ես լսել:
- Ուզո´ւմ եմ, - ժպտաց մայրս:
- Կատուն նստած է պատուհանագոգին:

Մայրս էնքան գովեստի խոսքեր շռայլեց, որ ես մինչև երեկո աշխարհի բոլոր ինձ հայտնի կենդանիներին նստեցրեցի պատուհանագոգին: Իսկ իրականում ես այդ օրը սովորել էի երկու կարևոր բառ` իրենց ճիշտ նշանակությամբ` «բանաստեղծություն» ու «պատուհանագոգ»:

Տանը չորս երեխա էինք` Արտակը, Արսենը, ես ու Արմենը: Արտակի անունը հայրս էր կնքել, Արսենի´նն էլ, ի´մն էլ, Արմենի´նն էլ: Հայրս անուն դնելու հետ սեր ուներ, ես էլ` ի դեպ: Երբ Արտակը ծնվել էր, մորական տատս զանգել էր հորս ու թե`

- Ես անուն եմ մտածել:
- Ի՞նչ անուն:
- Արկադի:
- Լավ, -
ասել էր հայրս ու գնացել Արտակ կնքել: Հետևությունների մասին լռեմ: Հայ ընտանիք ու… զոքանչ: Մի տեսակ դրոշակակիր-լիդերի պես էր. սիրում էր բաց խաղալ ու չէր սիրում, երբ իր գործառույթի մեջ մարդ էր խառնվում: Ամեն ինչից շատ ատում էր կոմպրոմիսների գնալը. հա-ն հա էր, ոչ-ը` ոչ: Նրա որոշումները երբեք չէին բեկվում: Չեմ հիշում մի դեպք, որ կարելի լիներ նրան համոզել` անկախ դեպքի մեծությունից -փոքրությունից: Բայց միշտ իր որոշումների մեջ առաջին տեղում մարդն էր:

Արսենի անունը հորս ընկերոջ անունն էր: Ամեն տեսնելուց գոչում էր`

- Ադա´շ, -
ու գրպանից «լյուքս» շոկոլադ հանում: Արսենը երբեք մենակ ոչինչ չէր ուտում: Շոկոլադի մեծ մասն իմն էր, էն մնացածը բաժանում էի երեք մասի, «հյուրասիրում»: Իմ ախպերբաժնի կանոնն էր: Ու էդպես գրեթե ամեն օր: Դե, իմ ու Արմենի անուններն էլ պարզ են` հայ ու հայուհի:

Էնպես եղավ, որ երկու կյանք ունեցա, երկուսն էլ նույն հողի վրա, նույն կամակոր բնավորությամբ, պարզապես մեկը քեզ հետ, մեկն` առանց քեզ: Երկու գնացք եղավ, երկու ճանապարհ, որ իրար կողքով ընթացան, բայց էդպես էլ չհատվեցին, որովհետև էդ երկու գնացքներն իրարից տարբերվեցին քեզնով: Էնպես եղավ, որ մի վայրկյանում դատարկվեց ամեն ինչ, ամլամիտ էի, մի ակնթարթի մեջ մեծացա, մե˜ծ աղջիկ դարձա:
Ցավն էությունս գլխիվայր շրջեց:

Էլի աշուն էր, դեռ ձմռանն էնքան էլ մոտ չէինք, բայց աշուն էր ու ցուրտ: Սառը քամի կար: Մի երկու տեղ նույնիսկ քամին տանիքներ էր քշել, ծառեր արմատախիլ արել: Քաղաքս գզգզված, ասես շան բերանից դուրս պրծած` հոգնած նստե˜լ էր` ոտքերն անփույթ աջուձախ չռած: Տանը չէի եղել նախորդ գիշեր: Հորեղբորս տանն էի մնացել: Առավոտյան զանգ եկավ, բոլորը խառնվեցին ու, հայացքները մեզնից թաքցնելով, հերթով տնից դուրս եկան: Հա´մ հասկացանք, հա´մ չուզեցինք հասկանալ: Ամբողջ օրն անհանգիստ էի: Մի տգեղ թիթեռ ինչ-որ բան էր խզբզում սրտիս վրա: Քամու ձենն էլ մի կողմից էր մտել ականջս, դուրս չէր գալիս` ծովափին կռթնած մի մեծ խխունջի պես, որ ափ է նետվում առանց հրավերի: Երեկո էր արդեն, երբ հասա բակ, հավաքված մարդկանց տեսա ու մնացի կանգնած. ոչ առաջ էի գնում, ոչ` հետ: Մեխվել էի տեղում: Երկինքն իջավ, կախվեց ու անկանոն պտտվում էր գլխիս վերևում, երկինքն իմ նոր ես-ն էր ծնում, Նա առաջին անգամ ծնում էր ոչ թե իր, այլ` ի´մ ցավով:

Բակում հավաքված մարդիկ մեկ առ մեկ ուղեղիս մեջ էին խրվում` մեծ, կոպիտ, երկաթե մեխերի նման: Ամենից շատ այդ պահին երազում էի լինել մեդուզա, որ գլուխ չունենայի, որ մեխեր չլինեին տնկված, որ չլսեի, չտեսնեի, չհավասարակշռվեի, որ լինեի տափակ, տձև պարկի պես, որ ամեն ինչ զգայի շոշափելով միայն: Բայց աչքերս ու տեսածս հուշում էին, որ հե´չ էլ մեդուզա չեմ, որ կարծր ցավ ունեմ արդեն, որ կանգնած եմ բակում, որտեղ հավաքված է շատ մարդ, որտեղ մարդիկ տխուր դեմքերով են, որովհետև կարծր ցավ ունեն: Սրսունք կար. ես կորցրեցի քեզ, իմ կյանքի ամենամեծ սե´ր, կորցրեցի էն ծառը, ով ինձ շունչ էր տալիս ու սնում ճյուղերս, որ դալար մնամ: Էդ բակում առաջին անգամ կանգնած էի առանց քեզ, ու սրսունքն ուժգնանում էր, ալիքի պես հողից բարձրանում մինչև կոկորդս: Նորից երազեցի մեդուզա լինել` զգալ փոթորկի մոտենալն ու նախապես թաքնվել ծովի ընդերքում: Աշխարհի ամենամենակ մարդն էի այդ ժամին, ով կանգնած էր հողմ ու մրրիկի դեմ` կրծքով, գլխով… Երկնքում հանդիպելու հեռավոր հույսը չէր փարատում և չէ´ր կարող. դու ինձ երկրի վրա էիր պե´տք, երկիրն էր ինձ համար դատարկ, լո˜ղ-լո˜ղ: Անգլուխ էր երկիրը` մեդուզայի պես, տափակ ու տձև մի պարկ էր, եսասեր մեշոկ, մի «ճիտին պարտք», որ ծակ էր ու չէր լցվում, խորն ու բաց մի երախ, որ անկուշտ էր, անհագ, որ սիրում էր մարդու ոսկոր: Աշխարհի ամենամենակ մարդն էի ու թվում էր` հիմա պիտի ատեի բոլորին ու ամեն ինչ, բայց թարսի պես սիրում էի բոլորին ու ամեն ինչ: Իսկական սեր էր դա, որովհետև պատճառ չուներ, կար` լինելու համար ու սիրուն էր, որովհետև կար: Երևի պիտի նողկանք զգայի, ձեռքս սեղանով տայի, ինձ պատեպատ զարկեի, երևի պիտի ծնկեի, չոքերս գետնին քսեի, բայց կանգուն էի. ոչ առաջ էի գնում, ոչ` հետ: Ժամացույցս չէր աշխատում` ոտքերիս պես, որ պիտի բերեին ինձ քեզ մոտ, ու իմ կյանքում առաջին անգամ քեզ անշունչ պիտի գտնեի: Հետո անձրև էր, քամի, մրրիկ: Քաղաքն ալիքվում էր, ալիքվում էին օդում սև ժապավեններն ու ինձ պատմում քո մասին: Անձրևը սառն էր, մանր: Տատս ասում էր` «մանր անձրևը երկար կգա»: Չէ´ր սխալվում: Վերջ չունե´ր: Ու ծիծաղ էր ելնում ինձնից` անբնական, անզուսպ… Մարմինս մոլորվել, կորցրել էր ճիշտ արձագանքը, որովհետև դու նոր օթևան էիր գտել քեզ համար: Աչքերումս դեռ դաջված են արցունքներդ, որ հեղվում էին ընդամենը մեկ գիշեր առաջ: Գնալդ դժվար էր հե´նց քեզ համար. հասկանում էիր, որ թողնում ես: Թողնում ես ունեցա˜ծդ, թողնում ես քոնո˜նց, թողնում ես ի´նձ:

Վերև չբարձրացա: Ես բակում էի կորցրել քեզ ու էդ նեղ տուփի մեջ պարփակված գտնել չուզեցի:

Չէ˜, մի´ խղճացեք: Ես մի կյանք եմ ապրել նրա հետ, որ մինչև հիմա հերիքում է ինձ ու դեռ շա˜տ կհերիքի:

Էնպես եղավ, որ երկու կյանք ունեցա, երկուսն էլ երկրի վրա, երկուսն էլ նույն անունով, նույն աչք-ունքով, պարզապես` մեկը քեզ հետ, մեկն` առանց քեզ:

էնպես եղավ, որ մինչև քսան տարեկան դառնալս Աստծո փոխարեն ես քեզ էի հավատում, պա´պ:
Բոյաջյան Արմինե

ֆուտբոլիստը -Աղավնի Գրիգորյան

-Է՜,-ակնոցի տակից ժամացույցին նայեց Վրեժը, շարունակեց գործը:
Երկար ձգվող «է՜»-ն տարբեր ինտոնավորմամբ շատ բան է ասում Վրեժի «բառարանով». Լիլիթը գիտի «է՜»-երի մեկ տասնյակից ավելի տարատեսակ` իրարից տարբեր ու իրար հակասող իմաստներով…
– Զանգել եմ, կհասնի քիչ հետո:
Վրեժն անգամ աչքը չթարթեց, – նշականում է խոսակցությունն ավարտված է:
Ժենյայի տուն գնալու ժամն էր, սրճարանի տիրոջ լարվածությունը տեսնելով ոտքը կախ էր գցում, վերջապես հարցրեց.
– Կարո°ղ եմ գնալ:
Վրեժը ձեռքով նշան արեց, որ աշխատողն ազատ է: Հետո թարս նայեց կնոջը, այս անգամ ուրիշ «է»՜ երկարեց: Հնչյունի պոչիկը վեր բարձրացավ, շրջանագծով պտտվեց լուսամփոփի կաթնագույն լամպի շուրջն ու հետ եկավ մեխվեց Լիլիթի առաջ. իբր` Սառչկան էլ գնաց, աղջիկդ դեռ չի եկել…
Սառչկան` նույն ինքը Ժենյան, Օդեսսայից է ու չնայած միայն մանկության մեկ, թե երկու տարին է այնտեղ բնակվել` իրեն հպարտորեն համարում է այդ քաղաքի կոլորիտի կրողը. Վրեժն էլ անունը կնքեց Սառչկա ու Օդեսսան մտավ իսպանական արվարձանի հայկական փոքրիկ Բար-ռեստորանը: Անեկդոտ պատմելու ժամանակ չկա, այնպես որ Օդեսսան այնքանով է ներկա ու ակտուալ Բարում, որքան գարեջրի բաժակ է հավաքվում ֆուտբոլի խաղից հետո:
Ֆուտբոլի օրերին ռեստորանում ասեղ գցելու տեղ չկա: Այս օրերին հատկապես, Սառչկան աշխատում է հանկարծ որևէ բացթողում չանել, վազվզում է սրահով` գարեջրի բաժակները ձեռքին ու րոպեն մեկ կրկնում.
– Հա՛, շեֆ ջան,- այդքանը հայերեն յուրացրել է, երբեմն նույնիսկ ինտոնացիայից հասկանում է հայերեն խոսքն ու իր կոտրած իսպանա-ռուսական բառախառնուրդով պատասխանում հայերեն խոսքին:
– Կնի՛կ, պետք ա զգույշ լինել, Սառչկան շուտով հայերեն կխոսի,- աչքով է անում Վրեժը:
Ֆուտբոլը Վրեժին տվեց այս երկրում հարմարվելու hնարավորությունը, իրեն օտար չզգալու իննսուն րոպեն, երկու խաղակես, որի ընթացում ինքը պարզապես ֆուտբոլասեր է, ոգևորվում է բոլորին հավասար, նույն խանդավառությամբ: Իննսուն րոպե, որի ընթացում ինքն իրեն զգում է աշխարհի ամենաուժեղ ֆուտբոլային ակումբի մի մասնիկը, շոշոփելի, ռեալ… և Ռեալի վերնաշապիկն այդ իննսուն րոպեներին սրահում գտնվող մարդկանց միավորում է, դարձնում մի միասնական ֆուտբոլային թիմ, ինքն էլ` թիմի կապիտանը: Մեկ էլ միահամուռ «գոոո՜լ ը» երկարում, ծավալվում է ու բաժակները լցվող գարեջրի պես պղպջում է ոսկեփայլով `գոոո՜լ…
– Հարևանները կբողոքեն,- ամուսնուն կամացուկ զգուշացնում է Լիլիթը…
– Է՜..,- վերից վար շրմփում է Վրեժի բարիտոնն, այս անգամ հետևյալ ստուգաբանությամբ. Ֆուտբոլի ժամանակ գոռոցները ոչ թե թույլատրելի, այլ պարտադիր են: Հաջորդում է նոր, ավելի բարձր «գոո՜լ»-ն ու Վրեժի աչքերը փայլում են ուրախությունից` սպասված խաղալիքը նվեր ստացած երեխայի պես:
– Ձերոնք ֆուտբոլ խաղու՞մ են,- հարցնում է հարևան Ֆերնանդոն առաջին խաղակեսից հետո:
-Մերոնցից միայն ես եմ «ֆուտբոլիստ»,- կատակում է Վրեժը, մյուսները շախմատիստ են, մենք խաղի արդյունքն առաջին քայլից արդեն գիտենք, դաշտով մեկ վազվզելու կարիք չկա` մերը խելքի ֆուտբոլ է…
Խաղից հետո սրահը դատարկվում է ու թագավորական ակումբի վերնաշապիկը հանգրվանում է դրամարկղի կողքի դարակում` Սևակի հատորյակի կողքին: Հ՜ըմ`վերնաշապիկը քմծիծաղով նայում է «Սևակի» հին, մաշված ու գույնը գցած կազմին` «նույիսկ կաշվից չի», մինչդեռ ինքը թագավորական ակումբի տարբերանշանն է կրում: «Սևակը» լռում է: …Ու մութ փակ դարակում քնում են կողք-կողքի հայ գիրքն ու իսպանացի վերնաշապիկը, մեկն իր լեռների նաիրյան պարն է տեսնում, մյուսը լիգայի գավաթի ոսկեփայլը` ռեստորանի կաթնագույն լուսամփոփի լույսի մեջ:
… Լիլիթը ներս ու դուրս էր անում, աթոռներն էր տեղաշարժում դասավորում, որ դստեր մտնելու պահին մի ժեստով զգուշացնի հոր տրամադրությունը:
ժամանակը լցնելու համար գնաց, բերեց դույլն ու հատակի ջնջոցը: Քամեց իր հոգնությունը, որ խառվեց իսպանական ջրի կաթիլներին ու հայավարի պոկեց հատակից փոշին, հետն էլ դրոշմված խառր ոտնահետքերը: Հետո նորից ու նորից, այնքան, մինչև սալահատակը կորցրեց օրվա հիշողությունը, իր ազգային պատկանելությունն ու փայլեց շուկայի ձեթած խնձորի հայելային ժպիտով: Հետաքրիր գորշ հեղուկ էր հավաքվել դույլի մեջ` հայի հոգնության ու իսպանական օրվա անլուրջ խոսակցությունների խառնուրդը, որ իրարից անջատ, իրար հետ չձուլվելով` մի քանի րոպեում կառանձնանան. մեկը նստի հատակին, մյուսը կփակի դույլի երեսը կեղտագույն փրփուրով… Լիլիթը սակայն ցանկություն չուներ երկարաձգել ջրային այս դուետի երկխոսությաունը: Մի քանի րոպեից դատարկ դույլը դրվեց տեղը:
Վրեժն էլ անցավ հաջորդ օրվա համար միս կտրարտելուն. վերցրեց մսի մեծ կտորը, շուռումուռ տվեց ձեռքի մեջ, որ հյուսվածքի ուղղությունը գտնի: Դանակը ձեռքի տակ ոսկերչական ճշտգրտությամբ ձևատում էր միսն ու առանձնացնում տարբեր նշանակության ու համային արժեքներով կտորները, որ հետո անուշահամ պատառով պիտի հագեցնեն Պիրենեյանի բնակիչ դարձած իսպանախոսների քաղցն ու հրամցնեն նոր, մինչ այդ նրանց հայտնի գաստրոնոմիկ հաճույքներից առավելագույնը…
– Ի՞նչ համեմունք ես ավելացրել,- կհարցնի հաստափոր Խուանը, բերանից յուղը ծորալով ու աչքերը հաճույքից ակնախորշերում ետ գցելով:
-Հայի ջիգյարը,- կատակի կտա Վրեժը դեմքի լուրջ արտահայտությամբ:
Ու իսպանացի Խուանը Վրեժի թելադրանքով թղթիկի վրա կգրի տառ առ տառ D.G.I.G.Y.A.R., որ հաջորդ օրը խանութի համեմունքների բաժնում երկար ու անօգուտ փնտրի սրվակների պիտակներին, այդպես էլ չգտնի գաղտնի համեմունքը:
…Միսը շերտած ու տեսակավորված էր: Վրեժը կրկին նայեց պատի ժամացույցին, հոգոց հանեց: Դե հա՛, նորմալ ու բնական է, որ համալսարանի ավատական միջոցառումից հետո դուստրն ընկերների հետ սրճարան կամ բար գնա, բայց ինքն ուզում է ժամ առաջ տեսնել նրան այստեղ, կողքին:
Բացեց դրամարկղի կողքի դարակը: Հանեց գիրքը, ձեռքը սահեցրեց մաշված ստվարաթղթի վրայով. Բացելու կարիքը չկար, վաղուց անգիր կարդում է…
Տասնհինգ տարին լրացավ, որ բնակվում է այստեղ, ամեն օր կարոտը փաթաթում է ու բրդուճ արած կծում, հետո կում-կում խմում ծորակից եկող իսպանական ջրամբարի ջուրն ու կիսաձայն Սևակ կարդում: Չէ՛, հրաշք տեղի չի ունենում ու ջուրը միևյունն է չի քաղցրանում` անհամ է, պարզապես բրդուճը կոկորդից մի քիչ իջնում է, այնքան, որ կարողանա շնչել…

– Սուս կմնաս,- հասցրեց հուշել մայրը դռնից ներս մտնող դստերը:
Աղջիկը գլխով արեց ու շեղակի թեքվեց հոր կողմը, գնաց կանգնեց դիմացը, համբուրեց.
– Պապ ջան, ո՞նց ես:
Վրեժի ակնոցը վեր ելավ, ուսերը քաշեց, ունքերն ուղղանկյուն եռանկյուն գծելով ծռվեցին քթարմատին մոտ: Փլվեց աթոռին:
-Է՜,- ու հալվեց, փոքրացավ դարձավ մի բուռ, «Է՜»-ի մեջ աշխարհի բոլոր հայրերի հոգսը խտացավ մեծացավ, եկավ Վրեժի տան դուռը թակեց ու մնաց հենց դռան շեմին` հսկող շան պես:
– Պապ ջան, ախր սրանից շուտ է՛լ ո՞նց գայի, մինչև բոլորը հավաքվեցին` ես դուրս եկա:
– Սոված չե՞ս, բալես, հա՛, բա ինչ ես,- Վրեժը մտքում հաշվարկեց ժամանակը` երեխեն գնացածից բան չի՛ էլ հասկացել, հաստա՛տ: Հայացքով գտավ կնոջը, որ արդեն յոթերորդ անգամ սրճեփ մեքենայի վրայի բաժակներն էր վերադասավորում:
– Ի՞նչ ես կանգնել մեռնող կարապի դեմքով,- երեխեն սովածա:
Մի քանի րոպեից սեղանը գցված էր: Հայր ու դուստր մոտ քաշեցին ախորժաբույր ուտելիքով ամանները:
– է՛հ, շնորհավոր բալես, էս էլ քո առաջին գոլն էր իսպանական դարպասին,- կոնյակը լցվեց խառնվեց բոլոր տարատեսակ «է՜»-երին, գլորվեց իջավ ցած, որ հետո գնդակի պես դուրս թռչի հզոր բարիտոնով.
-Գոոոո՜լ- դղդրդաց հայի հպարտությունն իսպանական լռության մեջ:
Դարակում դրված վերնաշապիկը ցնցվեց, վեր թռավ ու սկսեց ջղաձգվել… Սևակի հատորյակը ժպտաց խորհրդավոր.…